Het managen van crises en incidenten

Verschillende geïnterviewden hebben ervaring met het managen van crises in de landbouw- en natuursector zoals de verschillende dierenziekten, de Schipholbrand en de moord op Pim Fortuyn.

Deze crises hebben een grote maatschappelijke impact die ook verstrekkende gevolgen kunnen hebben. Soms kunnen crises een omkeer in het beleid betekenen. Zo is een crisis ook een kans om iets voor elkaar te krijgen. Echter, vaak is een crisis ook een heftige gebeurtenis waar er iets niet goed die vooral verliezers kent. In crisissituaties worden bewindspersonen en topambtenaren onder druk gezet omdat de tijd en situatie nijpend is: hoe reageerden zij in die situaties, hoe gingen zij om met de stress en politiek-maatschappelijke druk? Hoe groot is het vertrouwen in de politieke en ambtelijke collega’s als je samen moet werken?

Naast de ‘echte’ crises zijn er ook talloze (kritieke) incidenten in het professionele leven van bewindspersonen en topambtenaren. In de gesprekken noemen zij allerlei voorbeelden van ogenschijnlijke kleine issues die plotseling groot kunnen worden in de samenleving, de politieke arena of tot grote uitvoeringsproblematiek kunnen leiden. De omgang met deze incidenten is vaak het werk van topambtenaren: zij kunnen snel chefsache worden. Een mogelijke reactie is wat wel de ‘risico-regel-reflex’ wordt genoemd: overreageren op incidenten. Voor de geïnterviewden was het vaak de kunst om in the heat of the moment grondig te analyseren wat er gaande was en wat een adequate reactie zou kunnen zijn, zonder dat je de implicaties van handelen of niet-handelen kan inschatten.