De inspectiecrisis te lijf: 13 blokken en een onafhankelijke commissie

Ik heb vooral tijd gekocht toen ik snapte...
wat er ook nodig was in Den Haag...
en om uiteindelijk het politieke debat een bepaalde richting op te laten gaan...
waardoor er niet meer elke week iets over de inspectie gezegd hoefde te worden.
En we maakten dus met elkaar, naar aanleiding van...
Er waren voor mijn komst al commissies geweest.
Sorgdrager, Van der Steenhoven hadden allemaal stukken geschreven...
over wat er bij de inspectie allemaal speelde.
En ik heb die rapporten als basis genomen en het Ombudsmanverhaal...
en de gesprekken intern, om te zeggen: Oké, dat betekent...
Nou, er stonden wel 100 dingen in al die commissierapporten...
om te zeggen: Waar gaat het dan over? Welke blokken hebben we?
Dat leidde ertoe dat we uiteindelijk zeiden: Oké er zijn dus eigenlijk...
uit mijn hoofd waren er geloof ik 13 blokken van verbeteringen...
en richtinggevende ontwikkelingen.
Die hebben we allemaal uiteindelijk in een brief geformuleerd...
en daar is het debat over gegaan. En in die 13 blokken gaf ik ook direct aan...
hoeveel tijd het zou vragen en wat erbij kwam kijken.
En in dat debat werd eigenlijk heel duidelijk dat...
de oppositie en iedereen zei: Ja, minister, je kunt dat wel zeggen...
maar dat zeg je al jaren over de inspectie, dus hoezo?
En toen hebben we, en dat vond ik uiteindelijk een hele goede vondst...
die paste in mijn denken, is om te zeggen: Nou, we vragen een commissie...
die de kwaliteitsontwikkeling van de inspectie gaat beoordelen.
Want die was er niet. En ik zeg: Dat wil ik toch.
Ik wil toch een hele goede planning en controle die op kwaliteit ingericht is.
Dus laten we nou drie jaar een onafhankelijke commissie hebben...
die jaarlijks bij ons een week op bezoek komt...
en de ontwikkelingen gaat beoordelen op basis van die 13 blokken.
En dat was eigenlijk de angel in het verhaal.
En dat heeft, als ik ook terugkijk heel goed gewerkt, want daarmee kwam er rust.
Konden we aan het werk. -Dus eigenlijk een soort tweetrapsraket.
Aan de ene kant ging je dus kneden aan de probleemstelling...
zodanig dat daar 13 hapklare en voor jullie behapbare brokken uitkwamen.
En vervolgens leg je als het ware de oordeelsvorming...
bij een onafhankelijke club neer die gerespecteerd wordt...
zodat zo'n Kamer daarop gaat zitten wachten...
in plaats van na ieder incident gaat aanslaan.
Ja, dat was het idee.
Dus dat was wat rust gaf in de verbeteracties van de inspectie.
Waarbij natuurlijk belangrijk was...
dat we die aandacht naar die mensen met hun vragen zouden versterken.
Dus dat was heel belangrijk, de openheid die erin zou komen...
of de duidelijkheid over rapporten die openbaar zouden worden.
En een ontwikkellijn die heel veel ging ook over de verbinding met de samenleving.
Eigenlijk waren alle elementen wel bij elkaar.
Dus dat hielp. Dat hielp enorm.
En dat we jaarlijks zouden rapporteren als de commissie geweest was.
Dat ook dat openbaar zou zijn, over wat de commissie van de inspectie zou vinden.
Dus je hebt de rolwisseling, je gaat van toezicht naar beleid.
Waar kwam je in terecht? -Je dagen zien er anders uit?
Je dagen zien er heel anders uit. Je bent absoluut geen bestuurder meer.
Dat is voor mij de constatering. Daar waar ik bij de inspectie heel hard werkte...
en dat zit in mij, maar wel kon sturen op ontwikkelingen.
En met de lange termijn bezig was, kort en lang, dat zat allemaal...
Maar je kon dat heel goed daar.
En dan kom je als DG en dan ben je echt wat mij betreft...
en het was in coronatijd, een uitvoerder.
Dus je bent dicht bij de minister met de vraagstukken die er spelen.
En ik had in twee jaar tijd te maken met vier ministers.
En nog een staatssecretaris, maar er waren heel veel wisselingen.
En uiteindelijk, ik kwam net in de afronding van de eerste golf...
en de tweede zat er alweer aan te komen, dus ik kwam eigenlijk in een situatie...
dat er ontzettend veel moest gebeuren in een zomerperiode.
Dus voor zomer 2020? -Zomer 2020, ja.
En ik kwam daar voor de zomer en met mensen die uitgeput waren.
En ondertussen kwam er een nieuwe minister, Tamara van Ark.
Martin van Rijn nam afscheid, dus die maakte ik nog even mee.
Toen Tamara van Ark.
En na de zomer kwam veel eerder dan verwacht de tweede golf al.
Dus de omstandigheden waaronder je werkte...
waren enorm hands-on in de verbinding, voor mij dan, in mijn ervaring...
met dat veld om elke keer weer de goede stappen te zetten...
en te horen wat er nodig was...
om dat weer mee te nemen naar de dagelijkse crisisoverleggen...
voor de besluitvorming weer van de minister.
Ja, dus dat was de ene werkelijkheid en de andere was...
en nogmaals, in die tweede en derde golf...
dat was 24 uur per dag aanstaan op die coronacrisis.
En de andere was, wat ik deed, was een deel van mijn verantwoordelijkheden...
ook bij de plaatsvervangend DG...
die zich meer bezighield toen met de ontwikkelingen van...
ook weer voorbereiden, want het kabinet viel toen aan het einde van het jaar...
of ergens rondom die tijd. Toen hebben we een demissionair jaar gehad.
En ondertussen moet je het dan voor gaan bereiden, en dat was ook nieuw voor mij...
op een nieuw kabinet en wat moet er dan allemaal voor klaar zijn?
Affiches met allerlei informatie over allerlei onderwerpen.
Blaadjes. -Ja, allemaal A-4'tjes.
En dat nam de plaatsvervanger op zich, zodat ik die coronacrisis deed.
En ondertussen leerde ik dan hoe dat allemaal in elkaar zat.
En dat is echt een andere werkelijkheid, dus die ontwikkeling van...
hoe je uiteindelijk weer naar een nieuw kabinet gaat...
en uiteindelijk dan ook die fase dat ik weer met de volgende minister...
Na Tamara kwam Hugo de Jonge, daar was ik toen mee en Paul Blokhuis.
En uiteindelijk de nieuwe minister Ernst Kuipers met Conny Helder in januari '23.
En dat was eigenlijk de fase dat er... -In '22.
Het is nu '23. Ja, '22. Sorry, 1,5 jaar geleden.
En dat was de fase dat er meer rust op het front kwam...
want toen waren we eigenlijk door de Corona net...
Toen dachten we nog een vierde golf te krijgen, maar dat viel uiteindelijk mee.