Definities zijn belangrijk!

Ja, dat was...
Binnenlandse Zaken had de leiding bij de Rampenwet...
en de Rampenwet zou op 1 mei in werking treden...
en we waren toen al op 1 of 2 mei. -Ja, zeker.
En de directeur-generaal of de plaatsvervangend directeur-generaal...
die daarover ging van Binnenlandse Zaken...
kwam claimen dat we alles maar moesten overdragen aan hem...
en dat hij het nu verder wel zou coördineren en allemaal zou oplossen.
Daar geloofden we niets van, want op dat moment...
was er geen enkele expertise op dat departement...
met kernenergie of met radioactiviteit, en ongevallen, ook van dien aard.
En toen vonden we een oplossing door niet over de ramp bij Tsjernobyl te praten...
maar over een kernongeval. Dat was dus een ander begrip...
en daardoor hoefde de Rampenwet nog even niet daarop te worden toegepast...
want het was een kernongeval in het buitenland.
Ja, het woord 'ramp' mocht niet vallen.
Ik zat in '88 niet meer in het kabinet.
Nee, voor mij is dat toch echt wel geweest op een zaterdag begin mei.
Tsjernobyl.
Het was vlak voor de verkiezingen.
Ik zat in het Krasnapolsky, en op dat moment ging mijn toeter, je had enorme toeters...
en dat is chique als je op de voorste rij zit en je toeter gaat af, zo'n groot ding.
En dat bleek Marius die belde, van het ministerie.
'Je moet als een speer hier komen, want de koeien moeten van het land af.'
Het is zaterdag 14.30, dus wij als een speer naar Den Haag.
Ik kon nog net tegen een journalist zeggen: 'Blijf niet hier, kom erachteraan.
Het is leuker als je meegaat naar Leidschendam.'
Dus die cameraploeg gierde er als een stier ook achteraan...
en wij naar Den Haag en daar kregen we een overleg om 15.30 binnen.
Om 15.40 besloten we: de koeien van het land vóór 18.00.
Dan kwam die radioactieve neerslag en was alle melk afgekeurd.
Niet zozeer gevaarlijk maar wel enorme economische schade kon er zijn.
Hoe haal je koeien van het land af om 18.00 als het 15.30 's middags is op de zaterdag?
En die koeien zijn nét op het land?
Ja, want voor de luisteraar:
we hebben het hier over de dag dat de kerncentrale in Tsjernobyl...
dat daar de grote ramp mee gebeurd was. -Een paar dagen later.
Maar dat die radioactieve wolk boven Nederland lag.
In 1986? -Ja, mei '86.
Toen hebben wij elkaar aangekeken. Er waren voorlichters bij...
en gezegd: 'Er is maar één kans.'
Toen keek je iedere ochtend naar dezelfde zenders.
Dus om 16.00 zijn we ingebroken bij een programma van Tineke de Nooij.
Ze plaatsten een witje, ze konden niet zo vlug een foto van me vinden.
In een interview zei ik: 'De koeien moeten van het land af.'
We hadden geen bed, niks ervoor. Het was pure geloofwaardigheid.
Als je ze zelf niet van het land afkrijgt of bij de buren nog erop staan...
zet ze op jouw stal desnoods, maar ze zijn vóór 18.00 van het land.
En verdomd, op één boer na waren die koeien van het land 's avonds.
En dat is niet te beschrijven eigenlijk.
En dat was zonder een wet. -Wat een gehoorzaamheid.
Nou, het verhaal was goed.
De mensen snapten dat het in het eigenbelang was.
En we hadden fors wat geloofwaardigheid in die fase weten te bereiken.
En het was natuurlijk crisis.
Dus de mensen waren al vier, vijf dagen op de hoogte...
van het feit dat er gevaar zou kunnen komen als die rookpluim boven Nederland kwam.