ICT: niet uitbesteden en heb een visie

Je leest en je hoort bij heel veel organisaties...
dat de ICT een probleem is.
Ik was ook geen ICT-deskundige...
maar bij de RDW hebben we de ICT fantastisch op orde.
Ik zeg ook steeds 'we hebben', maar ja.
Heel kort zal ik proberen uit te leggen wat we bij de RDW gedaan hebben.
Op een gegeven moment, want het wordt steeds complexer.
Dat lees je ook in die staat van de uitvoering.
De complexiteit is een groot probleem.
En bij ICT zijn er denk ik twee grote fouten.
Eén is, nou we hadden een eigen ICT-bedrijf van 200 tot 250 mensen.
Er werd gezegd: 'Moet je dat niet uitbesteden aan de markt en zo?'
Maar ik ben dolblij dat wij altijd een eigen ICT-bedrijf gehouden hebben.
Want leveranciers... Als je met een probleem zit...
en je zegt van: Kan je dat met ICT ondersteunen?
Tuurlijk, alles kan. Ze beloven altijd van alles.
Ik ben blij dat wij de eigen deskundigheid in huis hadden om dat te beoordelen...
en natuurlijk werden wel...
zeg maar software schrijven en dergelijke, dat lieten we anderen doen.
Maar, nou A: We blijven het zelf doen...
en B: Op een gegeven moment wordt de complexiteit steeds groter.
Laat ik eerst nog iets anders zeggen.
Ik heb nog wel eens bij andere bedrijven en organisaties gekeken...
Veel nieuwe ontwikkelingen, en dan is het van: 'O, dat is leuk'.
Dan moeten wij dat ook hebben of moeten wij dat ook doen.
Nee, je moet denken vanuit: Welke visie heb ik? Welke strategie heb ik?
Hoe wil ik mijn dienstverlening inrichten? Hoe wil ik mijn processen organiseren?
Ik deed het vanuit de doelstelling: Optimale dienstverlening naar klanten toe.
Dan ga je daaruit denken...
en vervolgens kun je pas zeggen: Met welke ICT wil ik dit dan ondersteunen?
Je moet niet beginnen met: Ik ga deze ICT kopen...
en ik ga dus zo ook mijn bedrijfsvoering inrichten.
Dan ben je verkeerd bezig.
Ik zou wel zeggen dat ik denk dat ik daar het meest uitgesproken in was.
Dicht bij de mensen staan in je organisatie...
daarmee omgaan en je moet ook goed voor je mensen zijn, hè.
We hebben...
Ik vind het een lastige vraag.
Ik kom er niet met een eenduidig antwoord uit.
Dat hoeft ook niet per se, maar je zegt: 'Er vliegt van alles door mijn hoofd'.
Dus dat vind ik dan interessant. Wat zijn dan dingen...
die daar bijvoorbeeld voorbijkomen...
waar een huidige directeur van een uitvoeringsorganisatie...
wat aan zou kunnen hebben?
Laat ik nog eens een voorbeeld noemen.
Ik ben ook wel... Ik hou van... Ik ben blij dat ik nu gestopt ben.
Want een kantoorbaan van acht tot... nou ja, ik maakte ook langere uren ...
Ik sportte ook nog veel.
Of laat ik zeggen: We hadden ook nieuwjaarsbijeenkomsten.
Nog op mijn allereerste nieuwjaarsbijeenkomst...
ik zeg: Hoe gaat dat bij de RDW?
Want ja, op zich was ik niet zo van die toespraken.
Dan denken die mensen ook: Nou ja...
Het is heel moeilijk om bij wijze van spreken...
al die 1300 mensen een half uur lang te boeien met wat je als directeur vindt.
Maar we hebben dat wel gedaan, dan hadden we bijeenkomsten...
en dat was nog helemaal in mijn begin...
zeiden ze: 'Je moet bij iedereen, alle locaties langsgaan en zo'.
Ik denk: Dat ga ik niet doen, tien, twaalf keer hetzelfde verhaal houden.
Ik zeg: Nee, we moeten ook één organisatie, want dat kwam ook wel...
Ik weet niet of er toen al cultuur zat, maar ik had in de gaten: Het zijn eilanden.
Toen zeiden ze: 'Dat gaat niet lukken, dit en dat.
Dat doen de mensen niet en die komen niet. En Veendam helemaal niet'.
Ik zeg: Dan doen we het in Veendam en deden we het in de buurt van Veendam.
En daar kwamen gewoon... van de 1200 kwamen er dus 1000 mensen.
We moesten een minimale bezetting houden, dus een aantal konden niet.
Maar dan liep ik ook rond. Dan was ik tussen de mensen
Dan ging ik ook mee lopen dansen, of er werden spelletjes gedaan en dergelijke.
En ik dacht wel eens als je dan de rekening zag: O jee.
Net als de tijd dat Boersma afscheid nam de belastingdienst...
en wij hadden ongeveer hetzelfde bedrag uitgegeven.
Ik deed dat, maar vervolgens werd het wel...
Die mensen gingen een jaar lang weer hard werken voor de RDW.
Dus het was volgens mij de investering driedubbel waard.
Iets anders, we hadden één keer per jaar een sportdag.
Daar moest je wel een vrije dag voor opnemen zelf.
Nou, daar zat onder andere fietsen bij. Ik heb ook een racefiets.
Ik zeg niet dat ik wielrenner ben, maar er werd honderd kilometer gefietst.
Dan ging ik vooral met jongens van het keuringsstation en dergelijke.
Dan ging ik meefietsen.
Dan was ik gewoon één van hen en zo.
Ik denk dat dat ik daarmee ook heel veel goodwill gekweekt heb bij de mensen.
Dan kom ik terug op wat ik zei: als je goede mensen hebt...
dat is goud waard. Daar ben je zo afhankelijk van.
Dat is denk ik de belangrijkste tip die ik kan geven.
En ik zie wel eens collega's...
en dan denk ik: Nou, die zie ik niet echt rondlopen.
Ik kan moeilijk tegen iedereen zeggen: Ga 100 kilometer fietsen met je medewerkers.
Maar nou ja, wees gewoon één van hen en ga er niet boven staan.
Dus blijf gewoon.
Plus, één van de dingen die benoem ik ook wel...
Even terugkomend op het begin, waarom ik het leuk vond...
om naar die uitvoering te gaan is: Ik hou eigenlijk toch niet van spelletjes spelen.
En dat kwam ik toch wel veel tegen in Den Haag.
Maar wees straight, wees eerlijk, wees open, wees transparant...
wees toegankelijk, wees authentiek.
Dat is gewoon...
En laat je bij moeilijke dingen als ICT en dergelijke...
laat je door de goeie mensen adviseren en luister daarnaar.
En, nou die les van...
Als je het niet begrijpt, neem je geen besluit. Duik er gewoon in en verdiep je erin.
Dat wordt ook enorm gewaardeerd.
Die projectplannen en dergelijke... Hans van Santen en ik hadden dat overleg.
We haalden er toch soms dingen uit. We zeiden van: Wat raar wat er staat, hè?
En daar hadden we met allemaal knappe koppen naar gekeken.
Dan denken ze ook: Toch maar goed en fijn en leuk, hè?
Mensen vinden dat ook leuk.
Het is toch... ja, dat is denk ik toch mijn belangrijkste les.
Ja, dat is een mooie les.
Dat we die dienstverlening zo enorm verbeterd hebben.
En dat die medewerkers zo enthousiast werden ook.
Ik zei wel... Ik weet niet of het waar is, hoor.
Ik vind zelf... Kijk, ook deze ruimte... Die kan je vol zetten met managementboeken.
Van hoe moeten we nou organiseren en managen en weet ik het allemaal.
Ik vind zelf ook ICT...
Het is heel goed mogelijk om de ICT goed op orde te hebben...
en een goede ICT-ondersteuning te hebben.
Maar je medewerkers, daar onderscheid je je mee.
Als je goede mensen hebt, dat is goud waard...
en als je daar... je ziet het misschien al. Ik kan er wel enthousiast over worden...
Daar onderscheid je je ook mee.