Ik vind de rol van de SG, vind ik dus essentieel. Die is echt essentieel anders dan van een operationele DG die over een beleidsveld gaat.
Ja, zeker.
Is die rol ook in de loop der jaren, niet alleen bij Financiën, maar ook op andere departementen, erg veranderd? Meer of minder belangrijk geworden of...?
Dat weet ik niet, die indruk heb ik niet. De vraag is alleen: op welke onderwerpen richt je je? Kijk, in mijn visie ben je eigenlijk de enige die altijd naar het systeem kijkt en naar de lange termijn. En als we, als ik als SG weer een heisessie organiseerde of één of andere sessie met de DG's, dan krijg je altijd na afloop te horen: "Goh, wat goed! Wat fijn dat we weer eens even op de lange termijn gepraat hebben. Wat fijn dat we eens even weer boven het systeem gehangen hebben met elkaar en gekeken hebben: wat doen we eigenlijk?
"En dat is je rol om dat steeds te agenderen, om dat steeds te doen, en dat is, dat moet je blijven doen. Het gaat niet vanzelf, want die DG's die worden, of ze willen of niet, die worden toch te veel gezogen in de waan van de dag. Die zijn toch de hele dag met die minister bezig en die willen ook graag lange termijn gesprekken hebben. Dat lukt ze onvoldoende, dus dan moet de SG ze er weer uit plukken en zeggen, bij wijze van spreken, heel praktisch tegen de minister: vrijdag zijn we met elkaar over de lange termijn aan het praten en de telefoons blijven thuis.