Eén van de dingen die je in het begin moet leren is een beetje om je positie te vinden. En Defensie is natuurlijk ook weer anders dan andere, de meeste andere departementen, omdat je...
Je hebt niet alleen een Secretaris Generaal, de hoogste ambtenaar. Ton Annink, die helaas een paar jaar geleden is overleden, die voor jullie, voor deze, dit programma ook heel interessant zou zijn geweest, die ik geweldig waardeerde, met wie ik wel een soort vriendschapsrelatie heb opgebouwd.
Maar daarnaast natuurlijk het hele uitvoerende apparaat, dat is de krijgsmacht. Je spreekt ook niet over het leger, die term gebruikten we nooit - de krijgsmacht.
En dat is de CdS, Commandant der Strijdkrachten, die zat er ook altijd bij. Dick Berlijn, en later...
Dick Berlijn, en later Peter van Uhm, ja. Omdat het zo'n groot uitvoerend apparaat is, waar altijd wel iets gebeurt.
Om de klassieke uitdrukking te gebruiken van Harold McMillan: shit happens, shit happens all the time. Nou, vertel mij wat. Want dan had je een paar uur gevlogen ergens, je stopte, je zette
je apparaat weer aan, en hup, kwam de narigheid weer binnen. Dat moest ik...
Als je lid van een tweemansfractie bent geweest in de Kamer, en je moet ineens dat soort dingen tackelen. Maar dat heb ik altijd wel boeiend gevonden om het, om gelijk aan het denken te slaan van: hoe tackelen we dat?
Altijd ook weer samen met anderen, advisering vragen. Dus ik moest in het begin ook mijn positie zien te vinden.
Want vergis je niet, je hebt met militairen te maken waarvan je weet: die kennen elkaar al tientallen jaren, van de KMA, of de NLDA zoals die tegenwoordig heet. Die weten van de hoed en de rand .
Wie ben ik dan. Dus je moet op een gegeven moment je eigen niche zien te vinden.
Op het ministerie, in mijn tijd tenminste, werd er elke ochtend om negen uur begonnen met een zogenaamd ochtendberaad. Dat zat ik voor.
werd melding van gemaakt, maar oké, wat moet je daar als minister mee?
En dan moest je ook soms ter plekke daar beslissingen in nemen.
En ik heb er wel van genoten, want op een gegeven moment realiseerde ik me: dit is jouw ding.
Dick Berlijn is een begin, dit beleid. Jij bent militair.
Dit is jouw ding, de voorlichter. Dit is jouw ding, de directeur beleid, die ook een beetje de militair in de gaten hield, aan de hand van de politieke doelstellingen van missies en dergelijke.
En op een gegeven moment kwam er een moment waarvan ik dacht: daarvoor zit jij hier als minister. En dan vind je je eigen missie. Leidinggeven soms, beslissingen nemen. Want er werd natuurlijk af
en toe wel gekeken, wat vind jij ervan?
En ik heb ook wel momenten gehad dat ik naar mijn SG zei: Ton, help eens even, bedenk eens een list.
Oké, dat kan natuurlijk ook best. Dat gaat niet ten koste van je reputatie daar. En na verloop van
tijd raak je op elkaar ingespeeld.